POSTKOVID BEMORLARDA KAVERNOZ SINUS TROMBOZINING INSULT RIVOJLANISHIDAGI ROLI
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17586115Keywords:
COVID-19, kavernoz sinus trombozi, ishemik insult, D-dimer, fibrinogen, C-reaktiv oqsil, giperviskozlik, miya qon aylanishi, endotelial disfunktsiya, trombolitik terapiyaAbstract
Ushbu maqolada postkovid bemorlarda kavernoz sinus trombozining ishemik insult rivojlanishidagi roli tahlil
qilinadi. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, COVID-19 infeksiyasi o‘tkazgan bemorlarda qon ivish tizimining buzilishi, endotelial
disfunktsiya va giperviskozlik holatlari kuzatilib, bu miya qon aylanishi tizimida tromboz shakllanishini kuchaytiradi. Bosh
miya arteriyalari va venoz sinuslarida qon oqimining to‘xtashi neyronlarning gipoksiyasi, ishemik shikastlanish va insultga
olib keladi. Tadqiqot 2020–2024 yillarda Toshkent Tibbiyot Akademiyasining ko‘p tarmoqli klinikasida olib borilib, 204
nafar bemor misolida laborator va instrumental ko‘rsatkichlar tahlil qilindi. D-dimer, fibrinogen, CRP, ferritin va leykotsitlar
darajasi keskin oshganligi aniqlangan. Tadqiqot natijalari trombozning postkovid holatlarda ishemik insult patogenezidagi
muhim o‘rni borligini isbotlaydi. Maqolada tromboz va insult rivojlanish mexanizmlari, xavf omillari, profilaktika hamda
davolash yondashuvlari ilmiy asosda yoritilgan.
